woensdag 15 augustus 2012

De bibliotheek als vraagbaak

Een van onze collega's Esther Valent heeft een oproep gedaan om met bibliothecarissen uit het hele land digitaal vragen te beantwoorden van burgers. Ze doen dat nu geloof ik via de site van #durftevragen of van #goedevraag. Op de site van een andere collega uit het land, Webbiebnl, staat een artikel over de vraag of er ooit weer een digitale vraagbaak van bibliotheken komt voor het algemeen publiek. Huub van Dommelen van Webbiebbl stelt deze vraag naar aanleiding van de actie van Esther. Huub heeft er niet veel fiducie in dat als het van de directeuren moet komen dat het dan ooit van de grond gaat komen. Hij ziet het liever onder gebracht bij het SIOB (sectorinstituut openbare bibliotheken).
En hij vraagt zich af waarom dit in hemelsnaam dan niet van de grond zou kunnen komen.
De vraag stellen is eenvoudiger dan het antwoord geven, maar ik ga een poging doen.

Ten aanzien van @ladin was er ooit een inzet per provincie (ik vertel nu uit de oude doos, en met een waarschijnlijk gekleurd beeld). Je moest zoveel uur leveren als provincie, en de vragen werden dan verdeeld over de verschillende deelnemende bibliotheken. In de provincie waarin ik toen werkte was er altijd gesteggel over het beantwoorden van de vragen. Want ja, er waren genoeg bibliothecarissen die het wilden doen, die ook bijscholing kregen in hoe het moest en aan welke voorwaarden het antwoord moest voldoen. Maar collega's van verschillende bibliotheken vonden elkaars antwoorden niet goed genoeg, vonden dat sommige bibliotheken onvoldoende antwoorden gaven, dat de 'groten' altijd de moeilijkste vragen moesten beantwoorden. In dit geval was die grootste bibliotheek een WSF, dus ik had daarbij toch het gevoel dat 'adel verplicht', maar goed, men dacht er daar anders over. Al met al weet ik dat er in 'mijn' bibliotheek echt waarde aan werd gehecht, dat er vastgestelde uren waren waarop onze bibliothecarissen er mee bezig waren, en zag ik het ook echt als een toegevoegde waarde. Voor het publiek, en voor onze bibliothecarissen omdat ze daarmee hun zoekvaardigheden goed op peil hielden.

Uiteindelijk is @ladin volgens mij gestopt omdat er minder vragen kwamen en omdat er in sommige provincies geen gezamenlijke bemensing meer mogelijk bleek. Je zou kunnen stellen dat lokale bibliotheekdirecteuren niet bereid waren of in staat waren, om over hun lokale schutting heen te kijken naar welke (potentiele) marktpositie er onder 'vragend' publiek werd opgegeven. Tot zover de geschiedenis.

Dan nu: waarom moet iemand als Esther Valent dit op persoonlijke titel aanzwengelen. Ik zou zeggen: juist dit moet op persoonlijke titel. Belangrijke innovaties komen niet of zelden van directies. (Hoewel echt grote veranderingen vaak wel stevige acties vragen van directies, om een nieuwe koers uit te zetten.) Juist bibliothecarissen moeten op dit soort vlakken aan guerilla-innovatie doen. En dan moet je ook bereid zijn om er zelf energie in te stoppen, zoals Esther doet. Als je het eenmaal aan de praat hebt, dan kun je ook met resultaten naar je directie toe. Dan krijg je er wel uren voor. Als je het als idee bij de directie neerlegt, dan moet het in uren gevat, in een projectplan, in resultaten. NEE! Niet doen bij zulke initiatieven. (En nu zeg ik niet dat ik tegen projectplannen ben, maar gooi niet alles gelijk op directieniveau).

Che Guevara

Als ik kijk naar de initiatieven die de afgelopen jaren met enig succes zijn ingevoerd in bibliotheekland, zijn het altijd initiatieven die met een klein groepje beginnen. Een kleine groep bibliothecarissen of een groep directeuren, of een enkele alleenstaande bibliotheek. Denk bijvoorbeeld aan Biebsearch, Bibliotheek op School, het formulemanagement, 23dingen, 7 dingen, Makkelijk Lezen Plein. En zo kan ik nog wel even door gaan. Al deze ontwikkelingen (los van wat je er inhoudelijk van vindt) zijn klein begonnen, met een klein aantal enthousiaste mensen die met een idee aan de slag gingen. Soms gesteund door hun directies, soms ook niet. Dus trek zo'n initiatief met een paar enthousiaste bibliothecarissen vlot, en ga er dan de boer mee op. Ik ben er van overtuigd dat het dan ook bij bibliotheekdirecteuren zal aan slaan. Vast niet bij allemaal, want er zijn ca. 160 bibliotheekdirecteuren die ongeveer 160 verschillende meningen hebben ;-) De meesten gaan pas voor iets gezamenlijks lopen als er een lokaal belang aan zit. En dat laatste is heel erg lastig voor sommigen om te vatten als het om een digitale vraagbaak gaat waarbij je ook antwoorden gaat oplossen voor mensen die misschien wel geen lid zijn van de bibliotheek en niet in jouw werkgebied wonen! Dan moet er naar de mening van velen landelijk geld in, en geen lokaal geld. Jammer, want als we samen investeren komen we verder: als branche, als bibliotheken, als bibliothecarissen.

Vooralsnog zijn we in Kennemerwaard in gesprek hoe we het initiatief van Esther kunnen ondersteunen.  Ik hoop dat dit ook geldt voor de bibliotheken waar de andere ondersteuners van het idee werken. En zal ik mijn best doen om het bij de juiste personen op landelijk niveau onder de aandacht te brengen. Als Esther en haar collega's dan intussen zorgen met veel spirit dat dit initiatief ook breed draagvlak krijgt onder bibliothecarissen hebben we revolutie van onder af. GUERRILLA!

Wat vindt u als klant er van. Zou u op vragen antwoord willen krijgen van de bibliotheek. Hulp bij het zoeken, en doorverwijzing naar instanties die u verder kunnen helpen? Laat het ons weten!

Erna Winters

Geen opmerkingen:

Een reactie posten