De verdwijning van 140 miljoen ... mensen

Spijt
Ben je een paar dagen vrij. Denk je een mooie mysterieuze serie meegenomen te hebben om 's avonds lekker ontspannen naar te kijken. Krijg je toch een bak ellende over je heen. Ik had spijt dat ik er niet iets vrolijkers bij had uitgekozen. Maar ik heb alle tien afleveringen van het eerste seizoen van The Leftovers evengoed achter elkaar uitgekeken. Omdat het allemaal zo briljant gemaakt en gespeeld is en van begin tot eind intrigeert. Wees echter gewaarschuwd. Je kunt niet lekker met een hapje en een drankje achterover leunen. Deze serie grijpt je bij de kladden en begint aan je te trekken, schudden en klauwen tot je je mens- en wereldbeeld eens uit de meest donkere invalshoeken bekeken hebt. Je kunt niet wegkijken, maar zou dat op vele momenten wel willen.

Twee procent
The Leftovers begint met het Plotse Vertrek. Van het een op het andere moment verdwijnt twee procent van de wereldbevolking. Dat lijkt misschien niet veel, maar gaat wel om honderdveertig miljoen mensen, in alle leeftijdscategorieën. En er is geen verklaring voor. Ze zijn ineens weg, wat voor de ogen van hun medemensen gebeurt. Gaat het om een bovennatuurlijke gebeurtenis, buitenaardse wezens, een geheim wetenschappelijk experiment ..? De serie pakt het verhaal op als er drie jaar verstreken zijn zonder taal of teken van de verdwenen personen en zonder antwoord op de vele vragen. Het gaat vervolgens niet zozeer om de oplossing van het mysterie, maar om hoe wij met zo'n gegeven omgaan. Pakken we ons leven weer op? Blijven we wachten op een signaal? Laten we de zin van het leven los? En dan is er nog de onzekerheid of dit niet nog een keer (of meerdere keren) kan gebeuren. Hoe gaan we daarin met onszelf en met elkaar om?

Inzoomen
Dit gegeven wordt niet wereldwijd uitgewerkt, maar met name binnen het gezin Garvey in de fictieve plaats Mapleton New York. Als je weet wat het op deze kleine schaal teweeg brengt, kun je het je voor de rest van de wereld voorstellen. Kevin Garvey is politiechef en heeft zijn handen vol aan zowel de plaatselijke als zijn gezinssituatie. Tijdens het Plotse Vertrek pleegde hij overspel en verdween de vrouw in kwestie. Zijn echte vrouw is daarop weggegaan en heeft zich bij de sekte van de Schuldige Overblijvers gevoegd. Zijn zoon is vertrokken om zich bij Holy Wayne aan te sluiten, een soort verlosser. En zijn dochter schreeuwt om aandacht. De vorige politiechef, Kevins vader, is in een inrichting opgesloten omdat hij stemmen hoort. Maar die stemmen zouden wel eens werkelijk wat te zeggen kunnen hebben. Alsof dat nog niet genoeg is, lijkt de werkelijkheid als Kevin in slaap valt telkens drastischer voor hem te verschuiven. Hij lijkt bovendien hulp te krijgen van iemand die mogelijk alleen in zijn verbeelding bestaat.

Bemoeienis
Wat uit de serie vooral blijkt is wat mensen elkaar allemaal aandoen. Vanuit hun eigen angsten en de overtuiging dat hun weg de juiste is. Dat laatste is niet erg zolang je niet probeert anderen te dwingen om tot diezelfde opvatting te komen. Daar gaat het mis. De in witte kleding gehulde kettingrokende leden van de Schuldige Overblijvers blijven verre van fysiek geweld, maar terroriseren iedereen die zich niet bij hen voegt mentaal. Is dat ook niet een vorm van geweld? De priester doet er van alles aan om te bewijzen dat degenen die verdwenen zijn zondaars waren. Omdat het Plotse Vertrek geduid kan worden als Jezus die de ware gelovigen naar de hemel heeft gehaald. En in dat geval is het uiterst pijnlijk dat hij niet gekozen is. Maar je maakt er natuurlijk geen vrienden mee hier op aarde. Daarnaast wil hij de sekteleden uit goede overtuiging van hun nihilistische pad afhalen, maar gebruikt er dezelfde methoden voor die zij hanteren. De 'verlosser' twijfelt zelf ook of hij dat wel is, maar kan niet meer terug. Niemand is in dit geheel alleen goed of slecht. Het perspectief verschuift voortdurend met de ervaringen. Een hert dat af en toe gebouwen binnendringt en er alles vernield toont wat er allemaal overhoop gehaald kan worden en is zijn eigen mysterie.

Uitvergroot
Het eerste seizoen (dat wel met enige hoop eindigt) volgt het boek van Tom Perotta, die ook aan de serie heeft meegeschreven. Samen met Damon Lindelof die we met name van Lost kennen. Het tweede en derde seizoen gaan hun eigen weg. Er worden niet meer dan drie seizoenen gemaakt om dit verhaal te vertellen.
Bij de bibliotheek dragen we graag bij aan ontmoeting en debat. Deze serie kan een fantastisch uitgangspunt zijn om hedendaagse ontwikkelingen in mens en maatschappij eens goed van verschillende kanten te bespreken. De uitvergroting helpt om een en ander scherp te stellen. Moeten we toch eens een reeks filmavonden aan besteden. Maar je kunt dat ook in eigen kring doen. Alleen zonder hapje of drankje.

Raoul

Reserveer The Leftovers in onze catalogus