Al in zijn boek Sapiens beschrijft Yuval Noah Harari dat alleen het gezamenlijke, breed gedeeld geloof in een intersubjectieve, gemeenschappelijk verhaal leidt tot het meeste succes in de wereld. Alles voor het hogere doel! Wereldrijken zijn ten onder gegaan omdat mensen er niet meer in geloofden (communisme). Als je zoals ik vaak mijmerend over een hoop antieke stenen zit te filosoferen, ga je vanzelf je eigen wereld relativeren. We leven nu in de illusie van het humanisme als hoogst haalbare,maar Harari drukt je keihard met je neus op een wereld van manipulatie en beïnvloeding.
Homo Deus
De titel van zijn nieuwe boek Homo deus verwijst naar de kracht van genetica, biotechnologie en informatica die al hard op weg zijn om een supermens te creëren, waardoor er een scheiding zal optreden tussen supermensen en gewone mensen. De principiële gelijkheid die aan de basis van het humanisme staat zal dan verlaten moeten worden. Het grootste gevaar ligt daarnaast in het dataïsme, waarin ieder individu ontleed wordt in al zijn losse onderdelen, van koopgedrag tot ziektegeschiedenis (van die wereld geeft hij al onthutsende voorbeelden).
Economisch nut
Als grote groepen mensen hun economische en militaire nut verliezen, zal ieder individu niet meer uniek en gelijkwaardig worden gevonden. Hersenonderzoek laat zien dat de vrije wil niet bestaat, de menselijke verbeelding is niet meer dan een samenspel van biochemie en neurologische algoritmes. Natuurlijk kan Harari niet precies voorspellen wat er veranderd, maar er gaat iets fundamenteels veranderen in ons wereldbeeld. We kunnen geen mammoetjager of ridder navoelen, net zoals we dat ook niet kunnen voorstellen van een mens uit de volgende eeuw.
Toekomst
Je zou er somber van kunnen worden, maar zoals Harari zijn boek optimistisch begon (we hebben grotendeels oorlog, ziekte en honger verdreven) kan het ook omgekeerd worden ervaren. Als je je al op jonge leeftijd realiseert dat alles wat er gebeurt berust op afspraken over hoe we de werkelijkheid moeten opvatten (die niet altijd beter hoeft te zijn dan andere werelden die gecreëerd hadden kunnen worden), kun je op individueel niveau niets veel anders doen dan het leven van de mensen om je heen zo aangenaam mogelijk maken.
PS
Eén van de beroepen die het minst met uitsterven werd bedreigd was archeoloog (0.7 % tegen 90% bankbediende). Daar ga ik me dan maar de tijd die me nog gegeven is mee bezig houden.
Homo deus is al besteld, je kunt het boek al reserveren.
Agnes
Noot van de redactie: binnenkort gaat Agnes met pensioen! We hebben genoten van haar blogs de afgelopen jaren, met Homo deus neemt Agnes afscheid van de Blognootlezers!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten