nieuwjaarstoespraak voor medewerkers

Ieder jaar houd ik een toespraak voor onze medewerkers. Hier de tekst van dit jaar.

Het gaat goed met onze bibliotheek. We hebben in 2016 meer activiteiten georganiseerd dan in 2015. Meer mensen bereikt via de programmalijnen. We zijn gegroeid met het aantal scholen dat een leesconsulent heeft, meer programma’s voor het voortgezet onderwijs en meer voor de voor- en vroegschoolse educatie.  We zorgen er voor dat met onze programma’s op de scholen kinderen lezen leuk vinden of gaan vinden, dat ze meer en beter gaan lezen. En we zorgen er voor dat kinderen mediawijs worden, leren met informatie om te gaan, die te beoordelen op betrouwbaarheid. We maken ze weerbaar in de wereld van internet. We leveren duidelijk toegevoegde waarde.

Met onze programma’s ter voorkoming of terugdringen laaggeletterdheid gaat het ook goed. Ook daar hebben we meer programma’s, bereiken we meer mensen. En leveren we ook daar een bijdrage in mensen de Nederlandse taal te beheersen of beter te beheersen in schrift en spraak. We leren mensen digitaal vaardig te worden met programma’s als Klik&Tik en Digisterker. Ook hier leveren we duidelijk toegevoegde waarde.

Met onze programma’s rondom participatie en zelfredzaamheid gaat het ook goed. Steeds meer mensen willen hun kennis en kunde delen via de bibliotheek, en veel mensen komen af op de activiteiten die we organiseren in deze programmalijn.

En alles wat we doen rondom een Leven Lang Leren kan ook op een warme belangstelling rekenen van ons publiek. Coderdojo’s voor jong en oud, informatiesessies rondom duurzaamheid, gezondheid, levensstijl, erfgoed. Allemaal goed bezocht en van toegevoegde waarde voor inwoners van ons werkgebied.

En op deze programma’s halen we ook steeds meer inkomsten binnen, direct uit bijdragen aan activiteiten van de deelnemers en via projectgelden. En dat is mooi.

Is er dan alleen maar goed nieuws te melden? Nee helaas niet. Het aantal leden neemt nog steeds af, en ook het aantal bezoekers stagneert of neemt licht af. En dat baart zorgen. De inkomsten uit de programmalijnen vangen nog niet de afname in de contributies  op. De bibliotheek financieel gezond houden is het elk jaar weer een puzzel en vraagt om creativiteit, verstandig investeren en zuinig aan doen met uitgaven.

En dan is er nog de wereld om ons heen. Vorig jaar gaf ik in mijn nieuwjaarstoespraak al aan dat ik vind dat de bibliotheek pal moet staan voor het recht op vrijheid van informatiegaring, voor vrije toegang tot informatie. Afgelopen jaar zien we een verdere verharding in de maatschappij. Meningen worden als feiten gepresenteerd en aan waarheidsvinding wordt steeds minder gedaan. Mensen luisteren steeds minder naar elkaar en zijn minder bereid om de ander halverwege tegemoet te komen. Daar maak ik mij zorgen over.

De doelstelling van de bibliotheek, zoals verwoord in de bibliotheekwet, is om bij te dragen aan de persoonlijke ontwikkeling en verbeteren van de maatschappelijke kansen van het algemeen publiek.  Dat is een belangrijke waarde die wij vertegenwoordigen.  Ik vind het belangrijk dat wij met elkaar voor die waarden staan, dat we weten wat het betekent voor ons werk van alle dag. Wij zijn als bibliotheek neutraal, maar dat wil niet zeggen dat we geen mening hebben. 

Juist in deze tijd waarin het maatschappelijk debat verhardt, vind ik het de taak van onze bibliotheek om mensen bij elkaar te brengen en te verbinden. Want je kunt als samenleving niet gelukkig zijn als je blind bent voor de problemen waarmee mensen met minder kansen te maken hebben. Wij als bibliotheek hebben een verantwoordelijkheid vanuit onze geschiedenis van volksverheffing, van democratisering. Daarover wil ik dat we het in 2017 met elkaar hebben. 

Wat zijn de waarden van de bibliotheek en hoe laten we die zien in ons dagelijks werk. We lenen geen boeken uit, nee, we dragen bij aan de maatschappelijke kansen van het algemeen publiek. Die waarde staat al meer dan 100 jaar, en die heeft onze samenleving ook gebracht waar we nu staan. Laten we dus ook niet vergeten dat we in een rijke maatschappij leven. Dat we gelukkig kunnen zijn, dat we vrij onze mening mogen uiten, dat we in vrijheid leven. Dat die vrijheid gevierd moet worden, en dat die vrijheid verantwoordelijkheid met zich mee brengt om te zorgen dat die voor een ieder bereikbaar is.

Ik wil het jaar niet beginnen met somberen, al klonken mijn woorden misschien wel zo. We leven in een rijk land, en hoewel er ook nog veel te verbeteren valt is het belangrijk om blij te zijn met wat we hebben en dat te bewaren en te bewaken. Zoals mijn moeder zou hebben gezegd: “We klagen van weelde.”

Mijn gedicht van Herman de Coninck gaat daarover…

NOVEMBER

Er hangen nog twee blaren

Aan mijn esdoorn. Duizend anderen zijn

Rood geworden, alvorens dood.

Vergeten te kijken.

Vergeten gelukkig te zijn.

Nochtans had ik een tuin

Waarin een stoel, en die stoel

Had mij, en ik had een hand

En die hand had een glas

En mijn mond had meningen.

Alles had.

Alles had ons.

Ik wens ons allen een gelukkig nieuwjaar! En u als lezer, klant, bezoeker van de bibliotheek natuurlijk ook.

Erna Winters