Behoedzaam voorwaarts, bezuinigen in Bergen

Het is zo tegengesteld aan mijn karakter, maar in het zoeken naar oplossingen als je met bezuinigingen wordt geconfronteerd gaat het er vaak om dat je behoedzaam voorwaarts gaat. Wie vertel je wat en wanneer. En hoe duidelijk maak je je boodschap, en waar hang je hem aan op.

Begin dit jaar kregen we te horen dat de gemeente Bergen, waarvan de bibliotheek net dit jaar met ons is gefuseerd, vanaf 2014 in vier jaar tijd € 150.000,-- op de subsidie wil gaan korten. Dat is ongeveer 20% van het subsidiebedrag, en voor dat geld moeten dan drie vestigingen in de lucht worden gehouden.

We hadden met de wethouder overlegd hoe we dit het best zouden kunnen aanpakken. Zij wilde graag een co-creatieve aanpak, en daar voelen wij ook wel voor. Dus hebben we eerst een sessie belegd met belangengroeperingen in de kernen. Dat hebben we  in oktober gedaan.

Gisteravond hadden we een voorlichting voor leden van de raadscommissie. De opkomst was helaas niet zo groot, er was een parallelsessie over een nieuw te bouwen gemeentehuis. Politiek gezien natuurlijk veel interessanter dan de toekomst van de bibliotheek ;-) Voor degenen die er wel waren heeft eerst de ambtenaar verteld wat de visie is van de gemeente. Zij hanteren een aantal uitgangspunten voor de toekomst wanneer er bezuinigd moet worden:
• Vertrouwen op de eigen kracht (van burgers)
•  Samenwerken met andere instellingen
•  Behoud en vernieuw
•  Cultureel ondernemerschap
•  Doelgroepen van de toekomst

Met de bezuinigingsopdracht in het achterhoofd is de gemeente inmiddels tot de conclusie gekomen dat drie volwaardige vestigingen niet meer haalbaar is. Maar ze willen wel dat de bibliotheek zich blijft inspannen ten behoeve van leesvaardigheid, informatievaardigheid en mediawijsheid van alle burgers van Bergen. Voor de overige diensten willen ze graag zien dat die kostendekkend zijn en dat er maatwerk wordt geleverd. Dus bijvoorbeeld een strandbibliotheek, lezingen, activiteiten voor zelfontplooiing... dat moet kostendekkend. Dat zal nog een hele klus blijken.

Nu zijn we er nog niet, maar ik ben wel heel erg blij met de uitspraak van de gemeente dat ze de drie belangrijkste elementen van het bibliotheekwerk, de belangrijkste toegevoegde waarden hebben overgenomen. Waarbij ze ook ontvankelijk lijken te zijn voor ons argument dat als wij echt een verschil willen maken op deze terreinen dat we dan structurele aandacht in scholen aan deze onderwerpen moeten geven. En dat de kracht om dat te doen bij de bibliotheek ligt in de ondersteuning van het onderwijs.

Tijdens zo'n presentatie hanteren we binnen Kennemerwaard altijd weer onze behoeftepiramide. 
Die maakt zo duidelijk waar de belangrijkste taken van de bibliotheek liggen, en waarvan we ook nooit in discussie hoeven of er subsidie heen moet. De onderste trede van de piramide staat nooit ter discussie. De bibliotheek heeft absoluut een rol in het mensen mogelijk maken zich staande te kunnen houden in de maatschappij door hen het plezier in lezen bij te brengen, door hen te leren informatie te zoeken en die te beoordelen op betrouwbaarheid. 

Aan het eind van ons verhaal maakten we een financieel overzicht. Wat hadden wij al gedaan om de tekorten op te vangen, welke mogelijkheden liggen er nog. En we hebben het plaatje rond gekregen. Maar we hadden alleen geen geld voor de huisvesting meer over voor twee van de drie vestigingen. Behoedzaam voorwaarts want een oplossing willen we en één die ons in staat stelt het verschil te maken in juist die drie belangrijke vaardigheden die je nodig hebt om als volwaardig burger mee te kunnen doen.

Heeft u nog suggesties voor ons hoe we de bezuinigingen zouden kunnen opvangen? Laat het ons weten.

Erna Winters

Meedenken over bezuinigingen in Bergen

Woensdagavond hadden we in de bibliotheek van Egmond een werkconferentie rondom de toekomst van de bibliotheek. Samen met de gemeente hadden we wijkverenigingen, scholen en de  WMO-raad uitgenodigd. Om samen met hen oplossingsrichtingen te bedenken voor de bezuiniging die de gemeente Bergen vanaf 2014 op de bibliotheek doorvoert.

Biebkidz in Bibliotheek Egmond

Eerst was er een korte presentatie van de wethouder en de ambtenaar over de visie van de gemeente op het bibliotheekwerk, en op de oplossingsrichtingen. De gemeente Bergen vindt dat de basis op orde moet zijn. Dat de bibliotheek er is voor kennis en informatie, en voor leesvaardigheid en informatievaardigheid bij burgers. En de gemeente vindt dat er kritisch gekeken moet worden naar het aantal vestigingen van de bibliotheek. In de gemeente Bergen zijn er nu drie vestigingen, op ca. 31.000 inwoners. Daarna een presentatie van Frank Huysmans van de UvA (bibliotheekprofessor) over de veranderende wereld en de veranderingen in de bibliotheek. Een goed verhaal met duidelijk sprekende statistieken over het gebruik van internet, het lidmaatschap van de bibliotheek, bezoekersaantallen.

Daarna een presentatie van de bibliotheek, over welke visie wij hebben op het bibliotheekwerk. Hoe onze begroting in elkaar zit, welke oplossingen wij mogelijk achten. Veel van de mensen in de zaal riepen dat er wel heel erg veel geld naar onze backoffice gaat. Dat roept ongeveer altijd wel iemand uit zo'n groep die onze begroting ziet. Het begrip backoffice leg ik dan uit, is bij ons een verzamelbegrip. Daaronder valt het management, innovatie en ontwikkeling én de hele sector Bedrijfsvoering met daarin financien, p&o, marketing, ICT, gebouwenbeheer, pr en communicatie. Daardoor lijken onze backoffice kosten hoog, maar het gaat dus om overhead en indirecte kosten. En daar betalen alle gemeenten aan mee, juist omdat ze de keuze voor Kennemerwaard hebben gemaakt om een stevige basis te hebben voor hun bibliotheek in ontwikkeling en bedrijfsvoering. Maar dat terzijde ;-)

Vervolgens hebben we in groepjes gediscussieerd over drie stellingen ten aanzien van informatievaardigheden, sociale cohesie en leesvaardigheden en welke rol de bibliotheek daar al dan niet in zou moeten spelen. Het bleek dat met name op het gebied van informatievaardigheden en leesvaardigheden het breed gedragen is dat de bibliotheek daar een rol in moet spelen. Alleen niet in haar eentje, veel in samenwerking met andere partijen. En dat als je echt impact wilt hebben als bibliotheek je structureel moet inzetten met je samenwerkingspartners op het bestrijden van taalachterstanden en het bevorderen van mediawijsheid. Dat je dat niet oplost met één of twee keer per jaar een bezoek aan de bibliotheek met een klas. Dat het in de lespakketten moet worden opgenomen, in het curriculum.

De conclusie van de avond was dat de functie van de bibliotheek heel erg belangrijk is, en dat men zich afvraagt of dat met een eigen vestiging moet. Dat er creatief moet worden gekeken of de bibliotheek misschien niet beter in een zorgcentrum, buurthuis of brede school kan worden gehuisvest.

Ik vind de winst van de avond dat alle partijen vinden dat de bibliotheek moet blijven. Dat men verbaasd is over hoeveel de bibliotheek doet.  Dat men blij is dat de bibliotheek en gemeente hen raadplegen. Dat ze verrast zijn over het aantal samenwerkingspartners dat de bibliotheek heeft. Dat men vindt dat er scherpere keuzes moeten worden gemaakt. Dat men vindt dat de bibliotheek toekomst heeft.

We zijn één stap op weg naar een oplossing voor de bezuiniging. Er zullen er nog wel meer volgen alvorens we het doel bereiken: gezond bibliotheekwerk ook na 2014 in de gemeente Bergen.

Heeft u ideeën om de bezuinigingen van € 150.000,-- op de bibliotheek in Bergen op te lossen? Laat het ons weten.

Erna Winters