Jaap en Ischa Meijer: een joodse geschiedenis 1912-1956

Wat een prachtige joodse geschiedenis over vader Jaap en zoon Ischa Meijer heeft historica Evelien Gans geschreven.

Ischa Meijer
In juli 1943 werd de jonge baby Ischa, één jaar en een dag oud, samen met zijn ouders Jaap en Liesje via Westerbork naar het concentratiekamp Bergen-Belsen getransporteerd.
Ischa overleefde, net als zijn ouders het kamp en keerde terug naar Amsterdam. Dankzij de grote mededeelzaamheid van Ischa over de slechte relatie met zijn vader Jaap en moeder Liesje bracht Ischa dit drama onder de aandacht van een breed publiek. Kunnen we de moeizame relatie tussen Ischa en zijn vader Jaap verklaren als we deze joodse geschiedenis hebben gelezen?

Jaap Meijer
Jaap Meijer werd in 1912 geboren in Winschoten in een weinig bemiddeld zeer joods gezin. Na de dood van zijn vader vertrok Jaap op 13 jarige leeftijd naar Amsterdam om hier, zonder dat er kosten aan waren verbonden, de opleiding te volgen tot Rabbijn. Jaap werd in Amsterdam onderhouden door een netwerk van Joodse families uit verschillende sociale klassen. Voor de maaltijden was hij afhankelijk van de liefdadigheid van diverse vrome joodse gezinnen. Het bracht hem in aanraking met de meest uiteenlopende milieus in joods Amsterdam: sefardisch, asjkenazisch en oostjoods, rijk arm, ongelovig, vroom. Om zich nog beter te kunnen verdiepen in het jodendom besluit hij geschiedenis te gaan studeren en werd actief in diverse joodse organisaties. Jaap trouwde met Liesje in juni 1940.
Jaap voelde zich tijdens de bezetting veilig met zijn Sperre, een document dat hij als leraar van het Joods Lyceum had verkregen en tijdelijke vrijstelling van deportatie verschafte. Dit bleek een naïeve gedachte: Het gezin werd in 1943 opgepakt en op transport gesteld...
Op indringende wijze beschrijft Gans aan de hand van het dagboek van de medegevangene Louis Tas het verblijf van het jonge gezin Meijer in het Kamp.

Evelien Gans
De schrijfster heeft deze dubbelbiografie, waarvan dit eerste deel met name over Jaap gaat, deel twee volgt over Ischa, aangegrepen, om de geschiedenis van de Joden in Nederland te beschrijven aan de hand van de levens van Jaap en Ischa Meijer.
Evelien Gans is historica, gespecialiseerd in moderne joodse geschiedenis. Ze is bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en onderzoeker bij het Nederlandse Instituut voor Oorlogsdocumentatie.
Ook schreef zij: Gojse nijd & joods narcisme, Over de verhouding tussen joden en niet-joden in Nederland, De kleine verschillen die het leven uitmaken.

Marjan

Jaap en Ischa Meijer: een joodse geschiedenis 1912 - 1956 is te reserveren in onze catalogus