Misdaden van de mens tegen zijn medemens

We worden dagelijks overspoeld met afschuwelijke beelden van de burgeroorlog in Syrië. Met deze week als absoluut dieptepunt een strijder die het hart uit een dood lichaam snijdt en er een hap van neemt. En het is allemaal nog eens rustig terug te kijken op YouTube. (Ik zal het filmpje hier maar niet plaatsen).
Het deed me denken aan een boek dat ik alweer lange tijd geleden heb gelezen. "Eerst doodden ze mijn vader" van Loung Ung. In dit boek worden de gruweldaden van de Rode Khmer tegen hun eigen Cambodjaanse landgenoten beschreven. Het is nog niet eens zo lang geleden, namelijk tussen 1975 en 1979. Nog ver voor de tijd van YouTube en Twitter, maar in het boek van Loung Ung op beklemmende wijze beschreven.



De schrijfster was nog erg jong toen de Rode Khmer aan de macht kwam en van Cambodja een boeren staat wilde maken. Met Cambodjanen die bij het oude regime behoorden (en hun gezinsleden) werd meedogenloos afgerekend. Een derde van de Cambodjanen kwam om. De familie van de schrijfster ontvlucht Phnom Penh om aan de Rode Khmer te ontkomen maar valt later toch in handen van de nieuwe machthebbers. Afschuwelijke ontberingen zijn hun deel. Honger, angst werkkampen, uitputting en ziektes. Veel mensen die niet direct door de Rode Khmer werden vermoord kwamen om door honger en ziektes. Twee zusjes en beide ouders van Loung Ung overleven het niet. De wilskracht van Loung Ung om te overleven is groot en uiteindelijk na aanranding en nog meer berovingen weet ze via Vietnam als bootvluchtelingen te ontsnappen naar Thailand. Van daaruit gaat ze uiteindelijk na lang wachten naar de Verenigde Staten. Daar worden ze ondersteund door een kerkgenootschap in de gelegenheid gesteld om hun leven weer op te pakken. Loung Ung schreef het boek in eerste instantie als therapie om de gruwelen te verwerken.

Een aantal jaar geleden was ik op reis door Cambodja. Naast prachtige cultuurschatten als Angkor Wat en Angkor Thom (waarvan een klein stukje op de kaft van het boek te zien is) is er ook nog veel wat herinnerd aan de afschuwelijke periode waarin de Rode Khmer aan de macht was. Ten eerste valt op hoe jong de bevolking van Cambodja is. Veel ouderen hebben het regime simpelweg niet overleefd. In de hoofdstad Phnom Penh heb ik een bezoek gebracht aan de Tuol Sleng school die in 1975 door de Rode Khmer werd overgenomen voor gebruik door de speciale veiligheidsdienst van Pol Pot. Het gebouw werd door deze dienst gebruikt als gevangenis en martelkamer. De school is nu ingericht als museum waarin veel foto´s van de slachtoffers te zien zijn. Vaak gruwelijke foto´s. Ongeveer 17 kilometer buiten Phnom Penh ligt Choeung Ek, één van de Killing Fields. De schedels liggen hier hoog opgestapeld in een grafmonument en op de velden zelf komen nog regelmatig menselijke botten te voorschijn.

In de almaar groter wordende rubriek Misdaden van de Mens tegen de Medemens en de Mensheid is dit boek helaas onmisbaar.

Reserveer Eerst doodden ze mijn vader hier in de catalogus

In 2007 heeft Loung Ung een vervolg geschreven onder de titel "Het kind dat ik was". Hierin beschrijft ze hoe ze terugkeert naar Cambodja en op zoek gaat naar haar familie.

Reserveer Het kind dat ik was hier in de catalogus

Chris