Kenau

Tessa de Loo

Tessa de Loo, schrijfster van Kenau, is onder andere bekend geworden bij het grote publiek door haar oorlogsroman De tweeling. Maar haar debuut maakte ze al in 1983 met De meisjes van de suikerwerkfabriek, waarvoor ze de Anton Wachterprijs ontving  En die menig scholier voor zijn lijst heeft gelezen. Vorig jaar schreef ze Kenau, gebaseerd op het scenario van de gelijknamige film. Hoofdpersoon in dit verhaal is Kenau Simons Hasselaer ofwel Kenau Simonsdochter. Kenau heeft echt bestaan en leefde van 1526 tot 1588. Dit jaar wordt er veel aandacht aan haar leven geschonken. Want naast dit boek verschijnt ze verder in een biografie, een film, een opera, een documentaire en een jeugdboek.
En het Frans Halsmuseum in Haarlem had van februari tot mei een tentoonstelling gewijd aan haar veelbewogen leven.
                                                           
Kenau
Het verhaal start in 1572 in Haarlem. De stad wordt belegerd en langzaam uitgehongerd door de Spanjaarden. Kenau is weduwe en runt een scheepswerf. Samen met haar twee dochters weet ze het aardig te rooien. Maar dan gebeurt er iets vreselijks. Haar dochter Geertruide belandt op de brandstapel en Kenau wil nu nog maar één ding: de Spanjaarden in de pan hakken. En daarvoor heeft ze heel veel over. Ze weet een vrouwenleger te formeren en met pek, puin en kokende olie gaan ze hiermee de Spanjaarden te lijf. En niet zonder resultaat. Toch weten de Spanjaarden steeds verder Haarlem binnen te dringen en moeten de moedige Haarlemmers het onderspit delven. Het boek leest als een trein door de vlotte pen van de schrijfster. En vanaf de eerste bladzijde zat ik dan meteen ook  in het verhaal. De historische feiten worden meestal verteld door ze te verwerken in persoonlijke gebeurtenissen, waardoor ze interessant blijven voor de lezer. En door het heldhaftige optreden van de hoofdpersoon en veel van haar stadsgenoten is het ook heel spannend. Na het lezen van dit boek ben ik heel benieuwd geworden naar de film, die vanaf maart in de bioscopen draait.

De kritieken in de pers waren niet mals. In de praktijk blijkt echter vaak dat recensenten en publiek niet bepaald dezelfde mening zijn toegedaan. Met sterrenacteurs als Monic Hendrikx en Barry Atsma in de hoofdrollen ga ik hem dan ook zeker lenen (zodra hij op dvd is verschenen) en zal ik mijn eigen oordeel vellen...:-)




Reserveer hier het boek in onze catalogus.

Gabrielle

Eco Stijl, hip of noodzaak?

Het is tegenwoordig een trend geworden: groen en duurzaam. Steeds meer mensen hebben een moestuin en er ontstaat langzaam een besef dat we zuinig moeten zijn voor het behoud van onze aarde. Steeds meer kleding merken gebruiken eco materialen en is eco of biologisch eigenlijk wel hip!

Hip is leuk maar ik denk dat we met hip en leuk de aarde niet kunnen redden. In een open brief heeft de astronaut Wubbo Ockels, vlak voor zijn dood, de mensheid opgeroepen 'een ander pad te kiezen'. Hij liet de brief publiceren in het AD en hij begint zo:

"Het is genoeg, we zijn te ver gegaan!!! De industriële revolutie heeft ons in een ongewenste situatie gebracht. We zijn door de natuur geraasd, we vernietigen onze levensbronnen. We moeten stoppen, we moeten veranderen, we moeten een ander pad kiezen, we moeten onze levens veranderen, en de manier waarop we zaken doen."

Hij was van mening dat door onnadenkendheid van de mens de aarde vernietigd werd en hij schreef daarom zijn understatement voor de mensheid. Ik hoop dat hij met zijn brief vele mensen zal inspireren om hun leefstijl te veranderen. Zelf probeer ik nu ook plastic uit mijn afval te scheiden. Geïnspireerd door de oranje container die twee weken geleden voor de bibliotheek in Egmond is komen te staan. Speciaal voor plastic. Ik kon vandaag mijn afval niet kwijt. Dat is wel vervelend maar eigenlijk ook juist een goed teken. Er zijn dus veel afvalscheiders, fijn!

Heel graag wil ik zo ecologisch mogelijk leven en wonen. Een praktisch boek dat ik onlangs vond is: Ecohuis duurzaamheid rond de woning.
 lenen?
Om meer besef te krijgen over het verbruik van energie en water raad ik het boek Groene stapjes aan. Het is voor kinderen vanaf 10 jaar maar door de leuke vormgeving en tips een aanrader om op een regenachtige avond onder de spaarlamp even door te lezen.
  Ook lenen?

Edith

Lezen

Extreme omstandigheden

Ik ben vast niet de enige die gefascineerd is door wat mensen in extreme omstandigheden kunnen verdragen. Ik had het boek van Blaine Harden, Ontsnapt uit Kamp 14, al een paar keer in mijn hand gehad voordat ik er aan begon. Maar toen ik er aan begon moest het in een keer uit. Die beelden van Noord-Korea die Zuid-Korea dreigt met een aanval vorig jaar zal er ook wel iets aan bijdragen.

Noord-Korea kamp 14

Shin Dong-Huyk ontsnapte als eerste en enige uit Kamp 14. Kampen die de Russische Goelag doen verbleken omdat mensen er al van generatie op generatie zitten omdat Kim Il-sung in 1972 decreteerde'"Van klassenvijanden, wie ze ook zijn, moet het zaad drie generaties worden vernietigd". Hij had geen idee van het leven buiten het kamp totdat hij door eenzame opsluiting, nadat zijn moeder en broer na een mislukte vluchtpoging zijn gedood, een man leert kennen die zijn wonden liefdevol verzorgde. En nadat hij een man leer kennen die hem vertelt hoe lekker het eten is in het buitenland. Dat triggert hem, die zijn hele leven al honger heeft over de streep om samen met nog een kampbewoner  te vluchten.

Vrijheid

Het duurt nog een aantal jaren voordat hij uiteindelijk via Zuid-Korea, Amerika bereikt om te gaan werken voor een Noord-Koreaanse organisatie die zich inzet voor mensenrechten. Daar kan hij niet aarden en hij is inmiddels weer terug in Zuid-Korea met als enige doel zijn leven te wijden aan mensen die nog gevangen zitten. Als je leest wat er allemaal aan de hand is in Noord-Korea en hoe Amerika bezig is met dit land met hulpgoederen enz. dan kan het niet lang meer duren of ook de rest van Noord-Korea zal bevrijd worden van de corrupte politieke elite.

Privacy nachtmerrie

Privacy
Via dit kanaal heb ik al vaker over privacy geblogd en ook dit keer kan ik het niet laten.
Waar ik bereid ben om werk- en privézaken te delen via Blogger, Twitter en Facebook ben ik ook uitstekend in staat om te bepalen wélke zaken ik wil delen. En gelukkig mag ik dat helemaal zelf bepalen.

Nachtmerrie
Wat ik ook al vaker heb laten blijken is dat ik veel en graag science fiction lees, en dan vooral de science fiction die maatschappelijke kwesties behandelt of die een mogelijke toekomst laten zien.
Eén van de meest beklemmende boeken vind ik 1984 van George Orwell. Een waarschuwing tegen totalitaire regimes uit 1949. Het boek schetst een toekomst waarin één politieke partij de hele maatschappij beheerst. De Partij heeft controle over taal, ziel en gedrag van de burgers.
Het boek geeft mij altijd de bibbers, hoe prachtig ik het ook vind: gebrek aan privacy vind ik een nachtmerrie.

Op dit moment lees ik The circle van Dave Egges. Hierin is niet een Partij of een staat de boosdoener, maar een commercieel bedrijf. Waar we collectief klagen over de ondoorzichtige privacy-instellingen van Facebook (én Google, én Twitter etc.) zijn deze bestaande sociale media-bedrijven schatjes vergeleken met The Circle. Zonder het einde te kennen, ik zit op twee-derde van het boek, geeft dit boek mij dezelfde bibbers als 1984. Als je gaat werken bij The Circle, of je neemt één van de producten af van The Circle, raak je volledig, compleet, absoluut en totaal de controle kwijt over je privacy.
Hoe The Circle dat doet, zeg ik niet. Want niemand zit op spoilers te wachten en als je je ook maar een beetje zorgen maakt over je huidige privacy bij sociale media-bedrijven: niet doen. Want het kan nog veel erger.

Maar zelf een dystopie kan iets moois voortbrengen. Laat ik dus iets vrolijker eindigen met het liedje dat al in mijn hoofd zit sinds ik The Circle lees:



Sanneke

Voor de betere nachtmerrie:
- in het Nederlands lees je De cirkel van Dave Eggers
- in het Engels lees je The Circle van Dave Eggers
- en uiteraard 1984 van George Orwell

Het meisje en het meer

Akelig
Kom ik in de bieb bij de dvd displays een televisieserie tegen met een voorkant die sprekend lijkt op de voorkant van Rebound (de serie die ik onlangs hier besprak). Word ik weer eens meegetrokken via de presentatie. In plaats van een jonge vrouw staat ditmaal een meisje in een ijzig bergmeer. Is die gelijkenis toeval?
Top of the Lake van regisseuse en schrijfster Jane Campion blijkt alleen in de muziek en het landschap redelijk met Rebound te vergelijken. Verder weet je met deze filmmaakster dat het allemaal zwaar in de realiteit verankerd gaat worden. Met de nadruk op 'zwaar'. Het centrale raadsel is niet waar het om gaat en de oplossing doet er bij deze misdaadreeks ook niet zozeer toe. Het gaat om de mensen en daar word je eerlijk gezegd flink akelig van.

Spoorloos
Aan het begin van de serie loopt het meisje Tui het bergmeer van de afbeelding in - waarschijnlijk om zich te verdrinken. Ze wordt gered en blijkt als minderjarige zwanger, maar wil niet zeggen wie de vader is. Een vrouwelijke detective probeert haar vertrouwen te winnen, maar wordt in een duistere wereld getrokken waarbij ook nog eens speelt dat zij zelf ooit in deze omgeving verkracht is. Dat wordt te persoonlijk. Dan verdwijnt Tui spoorloos. Zoektochten leveren niets op. Als zij nog in leven is, beginnen de dagen van haar zwangerschap te tellen.

Mensheid
Twee collega´s hadden Top of the Lake al gezien. De één vond het een verschrikkelijke reeks, de ander vond hem intrigerend. Beiden hebben volgens mij gelijk. Het beeld van de mensheid dat hier wordt getoond, is werkelijk om te janken. Er loopt geen normale volwassene in rond. Iedereen is geestelijk (en soms lichamelijk) zwaar beschadigd en doet zichzelf en anderen daardoor bewust en onbewust van alles aan. Na een paar aflevering grijpt de uitzichtloze ellende je bij de keel. De waanzin heeft zeker iets intrigerends, maar ik zou, als ik de reeks niet hier had willen bespreken, gestopt zijn. Ik kies er niet voor om op zo´n manier naar de mensheid te kijken en geloof al helemaal niet dat wij in principe allemaal zo in elkaar zitten.

Drie redenen om toch te kijken
Er zijn drie redenen waarom ik het toch waardevol vind dat ik ben blijven kijken. Ten eerste het waanzinnig fraai gefilmde landschap. Het levert een decor op van onbewogen schoonheid, waar het gespartel van de personages schril bij afsteekt. Een loflied op de natuur bij een treurzang voor de mensheid. Ten tweede het acteren. Met name Holly Hunter zet, als een goeroe tegen wil en dank voor een groep vrouwen die helemaal de weg kwijt zijn, iemand neer die wel en niet van deze wereld lijkt. Geschift, bij vlagen wijs en doodeng. Maar de rol van het meisje is nog het meest imponerend. En dat brengt me bij de derde reden - het sprankje hoop. Dat wordt bij de kinderen gelegd die nog wel om elkaar geven en weerbaarder zijn dan je ook maar enigszins kunt verwachten. Het nieuwe leven krijgt haar eigen kans.

Extra's
Kijk vooral de extra's. Daarin worden de regisseuse en haar coschrijver gevolgd in een deprimerend schrijfproces waardoor je beter begrijpt dat er zo'n verhaal ontstaat. Dat lijkt voor beiden therapie en er lijkt me nog wel wat professionele therapie bij nodig. Maar als Campion begint te filmen breekt er zowaar wat humor en passie los. Er is inderdaad hoop.

Raoul

Reserveer Top of the Lake in onze catalogus

E-boeken in de bibliotheek een recht?

Vorige week was de aftrap van de campagne "The Right to e-read" van de EBLIDA. Het is een campagne waarbij we proberen zoveel mogelijk handtekeningen op te halen. We willen een verandering van het leenrecht bewerkstelligen in Brussel.Waarom is deze campagne nou nodig vraag je je misschien af? Iedereen kan toch e-lezen? E-boeken verschijnen, bibliotheken lenen ze, weliswaar mondjesmaat, uit. En als je dat allemaal te ingewikkeld vindt dat is er vast wel iemand in je vriendenkring die je van een usb-stick of cd-schijfje kan voorzien met daarop een duizendvoud van meestal niet legaal verkregen titels.

De reden voor deze campagne is tweeledig. Enerzijds willen we een bewustwording op gang brengen bij het algemeen publiek dat bibliotheken graag e-boeken zouden uitlenen. Dat dit lastig te realiseren is omdat wij afhankelijk zijn van de wil van uitgevers om ze via de bibliotheken uit te lenen. E-boeken vallen niet onder het auteursrecht en worden niet als een geprint boek beschouwd, maar als een dienst die je via een licentie moet inkopen. Dat is voor het algemeen publiek vaak helemaal niet duidelijk. Een e-boek is voor hen het zelfde als een gedrukt boek, er staat hetzelfde in en je doet er hetzelfde mee, namelijk lezen. Voor een gemiddelde lezer is het niet te verklaren waarom bibliotheken maar mondjesmaat e-boeken uit lenen.

Daarnaast willen we een bewustwording bij het algemeen publiek en bij de politiek dat de machtsbalans onevenredig is binnen het speelveld van e-boeken. Uitgevers bepalen welke titels zij beschikbaar stellen tegen welke prijs aan bibliotheken. Dat kan variëren van niet beschikbaar stellen tot een drie-vier of vijfvoudig tarief voor het uitlenen van een e-boek, en dan ook nog via de "one reader one copy" regeling. Er is geen sprake van een marktwerking hier, dit is echt marktfalen. De prijzen worden opgedreven in sommige Europese landen of er wordt domweg geweigerd om aan bibliotheken te leveren. Er is geen sprake meer van vrije toegang tot informatie, alleen wanneer over voldoende middelen beschikt om dat te kopen wat je nodig hebt, of wat je wilt lezen kun je over alles beschikken. Maar onze maatschappij kent meer burgers dan alleen degene die het zich kunnen veroorloven!

Even voor de duidelijkheid, want er wordt her en der aan zwartmakerij gedaan, als zouden bibliotheken eigenlijk piraterij bevorderen, juist het illegaal lezen bevorderen. Niets van dat alles is waar! In alle onderhandelingen die bibliotheken voeren, en ook in de petitie die we in Brussel willen gaan aanbieden, pleiten we heel sterk voor een billijke vergoeding voor de makers. Net zoals we bij de geprinte media doen, voor dvd's en cd's, voor alles waar auteursrecht op geheven kan worden, willen bibliotheken leenrecht betalen voor iedere uitlening. Dat hebben we altijd gedaan, en dat willen we blijven doen. Daar zijn we een betrouwbare partner in. En ook voor de duidelijkheid, ik weet dat niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen er onderhandelingen gaande zijn tussen bibliotheken en uitgevers om te komen tot uitleenmodellen voor e-boeken. En daar zijn we heel erg blij mee. Want hopelijk is het zo dat als er één
schaap over de dam is.... er meer volgen.

Er moet echt een goede regeling komen binnen het auteursrecht om burgers het recht op vrije toegang tot informatie te kunnen blijven bieden. Wat mij betreft kun je het er nog over hebben of dat via openbare bibliotheken zou moeten, maar waarom niet? Want deze instituten bestaan al eeuwen en hebben zich altijd ingespannen om te zorgen dat burgers de informatie konden vinden die ze nodig hadden, zich ingespannen om die burgers mondig te maken, ze te prikkelen van nieuwe ideeën kennis te nemen, ze te verleiden andere werelden te ontdekken. Bibliotheken zijn leesmotoren en om Keith Richards nog maar eens vrij te citeren "bibliotheken zijn de equalizers van deze tijd". Gelijke kansen voor iedereen. Daarom is het noodzakelijk dat er een herziening komt van het auteursrecht. Het moet mogelijk worden om e-boeken uit te gaan lenen, van peer-to-peer of via bibliotheken in een eerlijke verhouding tussen verkoper en koper. Dus kom, heb je nog niet getekend? Doe dat dan hier. Heb je het al wel gedaan, roep dan je vrienden, familie, kennissen, collega's op om ook te tekenen. We gaan voor 10.000 handtekeningen in Nederland!

Erna Winters