(vertaling van The hare with the amber eyes)
Fictie
De werkelijkheid overtreft altijd weer de fantasie. Dat geldt zeker voor dit boek van de Engelse keramist Edmund de Waal. De Waal erft van zijn oudoom Iggie (baron Leo Ignace de Ephrussi) een verzameling Japanse netsukes (gordelknopen). Hij besluit een onderzoek te doen naar de herkomst van deze knopen in zijn familie.Wat er dan aan verhalen naar boven komt na vijf jaren archiefonderzoek in plekken over de hele wereld grenst aan het ongelooflijke.
Graankoningen
Als koningen van het graan van de joodse familie Ephrussi in Odessa, trekken zonen van de oprichter van de handelsfirma Ephrussi naar Parijs en Wenen en ontwikkelen zich van graagimporteurs tot adellijke bankiers. Ze speculeren op de beurs, worden schatrijk en leven in grote weelde.(Charles Ephrussi is Swann in het boek van Marcel Proust en figureert ook in de boeken van Edmond en Jules de Goncourt). Charles ontwikkelt zich tot amateurkunsthistoricus, doet mee aan het japonisme wat in Parijs welig tiert en koop 264 netsukes.
Jodenhaat
Edmund dankt zijn Nederlandse achternaam aan Henk de Waal, met wie Edmunds geemancipeerde Joodse grootmoeder, Elisabeth Ephrussi, trouwde en later vluchtte naar Londen. Het schokkende van het boek zit in de peridode die hij beschrijft voor WO2 in Wenen. Elisabeth en haar familie krijgen te maken met openlijke jodenhaat, verliezen uiteindelijk al hun bezittingen, behalve de collectie netsukes die door een kleedster in een schort worden meegenomen en die Elisabeth aantreft op de bovenste verdieping van het kaopt geschoten paleis.
Aanraken
Zelf noemt de Waal zijn boek "A history of touch". De literatuur daarover is heel schaars volgens hem en daarom noodzakelijk. Ook de emotionele lading van een voorwerp en hoe die te bewaren is een essentieel thema. Door de gewelddadige losmaking van de Ephrussi'suit hun geschiedenis, krijgt juist zo'n verzameling van ivoren knopen heel veel betekenis. Een inspirerend boek!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten