Het kwaad in ons

Geen thriller...
In een eerder blog kondigde ik een vakantie naar Cambodja, Laos en Vietnam aan. Inmiddels ben ik alle indrukken aan het verwerken. Eén van de zaken die me altijd bij zal blijven is het contrast tussen de goedlachse, vrolijke, melige bevolking van Cambodja en Laos en de periodes in de geschiedenis van deze landen waarin het Kwaad zegevierde.

...maar waargebeurd
Phnom Penh is de meest relaxte hoofdstad van Azië die ik bezocht heb: het Koninklijk Paleis, het Nationaal Museum en een mooie boulevard waar je 's avonds vermaakt wordt met een markt en openlucht aerobics. Maar waar je ook geconfronteerd wordt met het Kwaad: de Tuol Sleng/S21 gevangenis en de Killing Fields. De eenvoudige maar sprekende foto's van de gevangenen in deze voormalige school en de lieflijke boomgaard waar ze afgeslacht werden. Waar je in een rustige mooie omgeving rondloopt terwijl je bijna struikelt over de kledingstukken en botten. Tussen de 1,5 en 2,5 miljoen Cambodjanen zijn in nog geen drie jaar vermoord. Door hun eigen landgenoten.
Terwijl we drie dagen genieten van het imposante Angkor Wat, Angkor Thom en andere tempelcomplexen van de Khmer, weten we dat hier heel veel mijnen hebben gelegen. En dat de Rode Khmer de naam 'Khmer' bepaald geen eer hebben gedaan.





Machteloos
De mystiek van de Vlakte der Kruiken bij Phonsavan, waar de gids vertelde dat Laotianen alles eten (wijzend op een handvol spinnen), behalve het processierupsje waar hij op slapstick-achtige wijze voor wegrent. Waar je echt niet van de paden af mag lopen, omdat er nog clusterbommen liggen.
Laos heeft de twijfelachtige eer het meest gebombardeerde land ter wereld te zijn. In de periode 1962 - 1973 hebben de Amerikanen in het geheim elke 8 minuten een bom op de provincie Xhieng Khuang gegooid. Slechts 10% van het land is inmiddels schoongemaakt en we zijn al 40 jaar verder...Terwijl we in de voormalige provinciehoofdstad Xhieng Khuang het laatst overgebleven Boeddhabeeld en de laatst overgebleven stoepa bekijken zien we rook van onderaan de heuvel naar ons toe waaien. Een zwarte getuigenis van het zoveelste slachtoffer: om hun land te kunnen bewerken moet het vrijgemaakt worden van bommen maar daar hebben de mensen geen geld voor. Dit slachtoffer van een niet eerder ontplofte clusterbom zal de rest van zijn leven blind zijn. In dit tempo is Laos over een eeuw pas schoon. En zijn er nog eens duizenden slachtoffers gevallen naar aanleiding van een vergeten oorlog.

Kwaad
Ik word hier een beetje moedeloos van, en dus kwaad. Er is slechts één niet-gouvernementele organisatie, MAG, die hier iets aan doet. De USA, die hier verantwoordelijk voor zijn, ruimen de rommel niet op.
Terwijl we eten bij Craters Bar in Phonsavan (what's in a name) en omringd zijn door onschadelijk gemaakte bommen, kijken we uit op het bezoekerscentrum van de MAG en het slachtoffercentrum. Maar ik heb even genoeg Kwaad gezien, ik sla een keer over. Ik weet dat er Kwaad zit in mensen, maar ik begrijp het niet. Misschien wil ik het helemaal niet begrijpen en kan ik zo het Kwaad op afstand houden.

Sanneke

Reserveer boeken over de Rode Khmer in onze catalogus
Reserveer boeken over Laos in onze catalogus